Organisatie: NVVS en NVRG.
Datum: 24 juni 2016
Locatie: Utrecht, Centrum voor de Kunsten.
Op een mooie locatie naast de domtoren in Utrecht organiseerden twee beroepsverenigingen een congres met het idee de dialoog aan te gaan, elkaar te kruisbestuiven, uit te dagen en vaardigheden op te doen. Relatietherapeuten NVRG (Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie) en seksuologen NVVS zouden eens nader met elkaar kennis maken. Lisette Pondman (NVRG) en Aart Beekman(NVVS) hadden ruim een jaar geleden het initiatief hiertoe genomen met de volgende vragen in gedachten: Hoe kijken seksuologen naar de relatie van een paar dat in behandeling komt en wat doen ze met de mogelijk problematische dynamiek tussen twee mensen en wat doen relatie- en systeemtherapeuten met seksuele moeilijkheden/hulpvragen?
De dag begon met een introductie en symbolische uitwisseling van een cadeautje door twee van de congres organisatoren: Hester Pastoor (seksuoloog, psycholoog, systeemtherapeut en kersverse voorzitter van de NVVS) en Wilbert Kok (HBO-verpleegkundige, systeemtherapeut NVRG, EFT (Emotionally focussed therapy)). Wilbert kreeg van Hester een ingelijste foto van het beeld van Amor en Psyche en Hester kreeg van Wim het nieuwste epistel van Dirk De Wachter: Liefde - Een onmogelijk verlangen?
Het inhoudelijk programma startte meteen heel prikkelend. Kamille Kres, actrice van het trainingsacteursbureau Kapok, zette ons meteen op scherp. Zij introduceerde op cabareteske wijze het echtpaar Maria en Leo, gespeeld door Lisette van Oosterhout en Joost Dijker. Zij hadden een seksueel probleem, of nee, misschien hadden ze een probleem op relationeel gebied. Tja, het was misschien een kwestie van perspectief? Kamille las ons de éénregelige huisartsbrief voor, daar zat al een klein verschil: de brief aan de seksuoloog sprak over een seksueel probleem en de brief gericht aan de relatietherapeut had het over problemen in de relationele sfeer. De casus was echter identiek: een man (Leo) en een vrouw (Maria), 24 jaar getrouwd, 3 kinderen, en het gaat niet goed met de seks tussen hen. Volgens haar komt dat doordat hij zoveel porno kijkt. Volgens hem komt dat doordat hij te hard moet werken. Kamille vroeg eerst aan de seksuologen en daarna aan de relatietherapeuten in de zaal hoe zij het gesprek zouden beginnen, vervolgens ging zij zogenaamd onhandig ‘uitbeelden’ hoe het er uit zou zien als ze onze adviezen zou opvolgen. Vooral heel komisch! Veel verschillen waren er nog niet tussen de seksuologen en de relatietherapeuten. De verschillen zouden pas duidelijk worden als er op het eerste verhaal zou worden doorgevraagd.
Die eer viel te beurt aan twee grote namen uit beider verenigingen: vanuit de seksuologen was dat Rik van Lunsen (arts- seksuoloog van het AMC en onder andere voormalig hoofdopleider bij de opleiding tot seksuoloog bij RINO Amsterdam), en vanuit de relatietherapeuten was dat Lieven Migerode (klinisch psycholoog/relatie- en gezinstherapeut en opleider UZ Leuven, oprichter EFT België, bestuurslid BVRGS). Aan Rik en Lieven was het de taak een live demonstratie te geven van hun versie van het intakegesprek. Het duidelijkste en natuurlijk te verwachten verschil vond ik de meer expliciete seksuele anamnese door Rik, waarbij hij voortdurend sleutelwoorden oppikte en vandaaruit om opheldering vroeg om het seksuele en relationele plaatje helder te krijgen. Wat was er aan de hand en wat doen ze in bed, wat deden ze vroeger en wat is hun hypothese over de problematiek. En waarom komen ze nu. Hij viste ook het erectieprobleem en vermijdingsgedrag van Leo boven tafel. Hij stond ook stil bij de relatiegeschiedenis, en de opmerkelijke overeenkomst tussen de leeftijd van hun oudste zoon en de duur van hun huwelijk. Lieven legde de focus op de emoties, en gaf expliciet erkenning voor de emoties van Maria en haar gevoel van geschonden vertrouwen door het pornogebruik van Leo. Hij zorgde ervoor dat het duidelijk werd voor hem, en daarbij ook voor Leo, hoezeer zij zich gekwetst voelde, zonder het als een terechte of onterechte emotie te bestempelen. Rik tornde wel een beetje aan die gekwetstheid door vrij snel het pornogebruik te normaliseren (75% van de mannen kijkt regelmatig naar porno), hiermee zou Maria impliciet de boodschap kunnen krijgen dat haar gevoel van gekwetstheid onterecht is. Dat werd door Rik wel weer rechtgezet door het aanboren van de diepere laag en vraag die onder haar gekwetstheid zat. De acteurs hadden bij elke aanpak een positief gevoel, alleen was het bij het gesprek met Lieven duidelijk dat Leo bijna (letterlijk) van het podium verdween en daar onrustig en onzeker van werd. Ongetwijfeld was dat in de echte spreekkamer anders gegaan, de context van dit gesprek was natuurlijk wat stressvol: petje af voor beide heren voor deze performance.
Workshops
1.Differentiatie door Marianne Emmelkamp.
Een mooie workshop waarin het Dual control model en de metafoor van het gas- en rempedaal werden besproken, maar waarin vooral haar denk/praatmodel uitgelegd en uitgeprobeerd werd. Haar model bestaat uit vier aspecten: de individuele geschiedenis van elk, het lijf, wat doen ze in bed en waarom, hoe is de dynamiek. Het was een mooi voorproefje voor de cursus Systeem en Seks die ze elk jaar geeft (en die de auteur dit jaar dan eindelijk gaat volgen).
2. Partner, seks en gehechtheid door Petra Deij.
Ook een mooie workshop waarin de focus lag op de gehechtheidsbehoeften van iedereen, de tekorten die ervaren kunnen worden in een relatie en de effecten die dat op de seksuele interactie van een paar heeft. Ze maakte leuk gebruik van muziek ter illustratie van de verschillende gemoedstoestanden van een veilig gehecht gevoel versus een onveilige.
Er waren ook workshops voor de relatietherapeuten ter bevordering van hun seksuologische vaardigheden. Eén over het gebruik van sensate focus-interventies (Hanneke Termeer) één over het PLISSIT-model (Anneke van Loevesijn).
Al met al een zeer complete en leerzame dag waarbij differentiatie én integratie van de beide beroepsgroepen een goeie zet hebben gekregen.