The Sexual Acceptability of Contraception: Reviewing the Literature and Building a New Concept

  • Geschreven door Rik van Lunsen

Higgins, J.A., & Smith, N.K. (2016). The Sexual Acceptability of Contraception: Reviewing the Literature and Building a New Concept. Journal of Sex Research, 53, 417–456.

Dit artikel is een must read voor iedereen die bereid is om anticonceptie-hulpverlening niet alleen te bekijken vanuit het perspectief van wat ik al jaren ‘rampenbestrijding’ noem, maar om anticonceptie vooral te zien als middel om seksueel plezier èn seksuele gezondheid te bevorderen. Jenny Higgins heeft eerder al gewezen op het pleasure deficit in onderzoek over en attitudes ten opzichte van seksuele en reproductieve gezondheid (Higgins & Hirsch, 2007; Van Lunsen, Laan & Van Dalen, 2006). Mijn inziens terecht stellen zij en Nicole Smith in dit artikel dat er tot voor kort weinig aandacht is geweest voor de invloed van het toepassen van de diverse anticonceptiemethoden op het seksueel welbevinden van vrouwen. De auteurs wijzen er vooral ook op dat daar waar er bij elke (potentiële) vorm van anticonceptie door en voor mannen direct wordt gekeken naar de seksuele aanvaardbaarheid, hier tot voor kort bij vrouwen nauwelijks aandacht voor was. Bovendien blijft onderzoek vaak beperkt tot effecten op slecht gedefinieerde eindpunten als ‘libido’, die geen recht doen aan het brede spectrum van gevoelens en ervaringen van vrouwen. Ook de simplistische toepassing van meetinstrumenten als de FSFI, ontworpen voor het meten van ‘seksuele disfuncties’, is niet geschikt voor onderzoek naar de discrete, subtiele en multimodale effecten van anticonceptie en anticonceptiemethoden op welbevinden en seksualiteit.
Gezocht is daarom naar een holistischer benadering van wat zij de sexual acceptability van anticonceptie noemen. Zij verrichtten daartoe een extensieve ‘ouderwetse’ narratieve search, om te komen tot een ‘socio-ecologische’ meetlat waarlangs alle biopsychosociale interacties tussen seksualiteit en de (keuze voor) anticonceptiemiddelen afgemeten kunnen worden. Illustratief voor hun op seksueel plezier georiënteerde search zijn de zoektermen die zij in eerste instantie hebben gebruikt: (contraception OR contraceptive OR contraceptive device OR contraceptive devices) AND (pleasure OR libido OR “sexual function” OR “sexual functioning” OR sexuality NOT [“sexual behavior” OR “sexual health”]).
Van de 3001 gevonden artikelen uit de periode 2005-2015 werden er uiteindelijk 264 gebruikt voor de constructie van hun ‘socio-ecologisch seksueel aanvaardbaarheidsmodel’. Van dit model maken zowel effecten op autonomie, empowerment, partnergerelateerde en dyadische variabelen (gendered power dynamics), motieven voor anticonceptiegebruik (plezier versus bescherming) deel uit, als ook bijvoorbeeld de invloed op bloedingspatroon, gevoeligheid voor seksuele stimuli en paracyclische verschijnselen.
In het tweede deel van het artikel worden aan de hand van de literatuur alle beschikbare anticonceptiemethoden, hormonaal, niet-hormonaal en ‘klassiek’, langs de socio-ecologische meetlat gelegd.
De belangrijkste conclusie die zij trekken is dat elke methode in dit opzicht voor- en nadelen heeft, en dat er in de praktijk van anticonceptiehulpverlening meer aandacht zou moeten zijn voor de mogelijke effecten van anticonceptie op seksualiteit. Vrouwen (en mannen) zouden liefst seks willen hebben zonder daarbij anticonceptie nodig te hebben om ongewenste zwangerschap te voorkomen. Vrouwen moeten dus in staat gesteld worden om die vorm van anticonceptie te kunnen gebruiken, die het best past bij hun eigen individuele en contextafhankelijke voorwaarden voor seksuele acceptability.

 

Literatuur

Van Lunsen R.H.W., Laan E.T.M., & van Dalen L. (2006). Contraception and sexuality. In: Milsom I. Contraception and Family Planning. Elsevier, p 5-19.

Higgins, J. A., & Hirsch, J. S. (2007). The pleasure deficit: Revisiting the “sexuality connection” in reproductive health. Perspectives on Sexual and Reproductive Health, 39, 240–247.

Gepubliceerd in Internationale Publicaties