Een leertheoretisch perspectief op seksueel functioneren

  • Auteur Stephanie Both
  • Pdf openbaar No

Er wordt over het algemeen aangenomen dat leerervaringen een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van zowelEr wordt over het algemeen aangenomen dat leerervaringen een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van zowelgezond seksueel gedrag als in de ontwikkeling van seksuele stoornissen. Op welke wijze leren van invloed is opgevoelens en gedragingen, inclusief die van seksuele aard, is het onderwerp van de leertheorie. In deze bijdrageworden eerst enkele belangrijke concepten en principes binnen de leertheorie beschreven. Vervolgens wordt experimenteelonderzoek bij dieren en mensen naar de effecten van leerprocedures op de seksuele respons besproken,waaronder studies die zijn uitgevoerd in ons psychofysiologisch laboratorium. Tenslotte wordt stilgestaan bij de mogelijkhedenen de beperkingen van een leertheoretisch perspectief voor het begrijpen van seksueel functioneren, enbij de vragen en uitdagingen die er liggen voor toekomstig onderzoek.

Gepubliceerd in 2020, jaargang 44, Nummer 2

Dertig jaar seksonderzoek bij vrouwen: Van lage driften naar seks in context

  • Auteur Ellen Laan, Marieke Dewitte
  • Pdf openbaar No

In dit artikel wordt van drie onderzoeksartikelen die tussen 1980 en 1990 in het Tijdschrift voor Seksuologie zijn gepubliceerd, nagegaan in welke mate zij heden ten dage nog relevant zijn voor theorievorming en onderzoek over vrouwelijke seksualiteit. Terugkijkend lijken de drie besproken studies elk op eigen wijze het begin van een paradigma-shift op het gebied van vrouwelijke seksualiteit te hebben weerspiegeld. Het driftmodel is grotendeels verlaten en vervangen door theorievorming over de intrinsieke incentive-value van seksuele prikkels voor de activatie van de seksuele respons. Daarnaast wordt vrouwelijke seksualiteit steeds meer vanuit een biopsychosociaal perspectief bestudeerd, waarbij biologische processen niet meer louter worden opgevat als determinant van seksuele responsen, maar ook zelf aan verandering onderhevig zijn onder invloed van cognitief-emotionele, relationele en contextuele factoren.

Gepubliceerd in 2016, jaargang 40, Nummer 3

De hersenen op het nachtkastje… Filosofisch-seksuologische beschouwing over de betekenis van de inzet van roesversterkende methoden voor het opwekken en onderhouden van parafiele en niet-parafiele seksuele opwinding en verwante bewustzijnsveranderend

  • Auteur Erik van Beek
  • Pdf openbaar Yes

In dit artikel wordt het fenomeen seksuele roes vanuit seksuologische, filosofische, neurologische en culturele perspectieven verkend, waarbij een antwoord wordt gezocht op de vraag hoe belangrijk het is om bij seksuele activiteit, parafiel of niet-parafiel, roesopwekkende methoden en technieken te gebruiken om in een seksuele sfeer te komen en te blijven. Achtereenvolgens worden in dit verband aspecten als 'overbewustzijn', 'fugue state' (parafilieën), 'subspace' (BDSM), 'dissociatie' (DSM-5), trance/hypnose, rituelen, grenservaringen en transcendente/ mystieke ervaringen besproken. Al deze fenomenen kunnen hun licht werpen op de geheimzinnige overgang van de staat van 'actief opwekken van' naar die van 'zich overgeven aan' de roes van seksuele opwinding en daaraan voorbij.

Gepubliceerd in 2015, jaargang 39, Nummer 3

De rol van associatief leren in seksuele opwinding

  • Auteur Mirte Brom, Stephanie Both
  • Pdf openbaar No

In dit artikel wordt betoogd dat associatief leren in de vorm van klassieke conditionering een rol speelt in de ontwikkeling van zowel ‘gezond en normaal’ (adaptief ) seksueel gedrag, alsook in de ontwikkeling van stoornissen in seksuele motivatie en gerelateerd disfunctioneel seksueel gedrag. Hoewel er algemeen wordt aangenomen dat inzicht in basale leerprocessen belangrijke aanknopingspunten kan leveren voor het beter begrijpen van seksueel gedrag in het algemeen en van seksuele disfuncties in het bijzonder, is onderzoek naar klassieke conditionering van de seksuele respons schaars. In het huidige artikel wordt een overzicht gegeven van experimentele studies naar seksuele conditionering. Het artikel heeft als doel om de belangrijkste empirische bevindingen uiteen te zetten en om inzicht te geven in hoe stimuli, als gevolg van associatief leren, seksueel motivationele waarde kunnen krijgen en hoe dergelijke leerprocessen een rol zouden kunnen spelen bij de ontwikkeling van zowel functioneel als disfunctioneel seksueel gedrag. Daarnaast zullen de implicaties voor de klinische praktijk besproken worden, evenals suggesties voor toekomstig onderzoek.

Gepubliceerd in 2016, jaargang 40, Nummer 1

ISSUES