Veel koppels ervaren communicatieproblemen met betrekking tot de seksuele en intieme gevolgen van een pros- taatkankerbehandeling. Desondanks is er een gebrek aan literatuur die beschrijft hoe koppels hierin ondersteund kunnen worden en zijn er nog onvoldoende effectieve interventies die hierop inspelen. Dit onderzoek trachtte hier een antwoord op te bieden. We hanteerden een kwalitatief onderzoeksdesign. Zes semi-gestructureerde interviews vonden plaats, waarvan drie individuele interviews met patiënten en drie koppelinterviews met patiënten en hun partners. De deelnemende patiënten kregen de diagnose prostaatkanker en ondergingen hiervoor een behande- ling. De data analyseerden we via thematische analyse met het programma Nvivo 12. Uit de resultaten bleek dat de prostaatkankerbehandeling de seksualiteit van patiënten en partners beinvloedt. Sommige koppels rapporteren communicatieproblemen, vooral op vlak van communicatiestrategieën. Verder bleek dat partners bij wie geen erectie en penetratie meer mogelijk is, elkaar alsnog seksueel kunnen bevredigen door hun seksuele relatie opnieuw vorm te geven met behulp van constructieve communicatie. Patiënten die destructieve communicatie vertonen, ervaren negatieve effecten van de seksuele gevolgen van een prostaatkankerbehandeling op hun zelfbeeld. Tot slot geven de meeste participanten aan dat er een taboe is in de communicatie over seksualiteit met anderen, zoals vrienden en lotgenoten, en verschilden de ondersteuningsnoden van patiënten en partners tussen koppels. We concluderen dat patiënten en hun partner verschillende relationele, intieme en seksuele noden kunnen ervaren die aandacht en ondersteuning op maat vereisen. Het taboe omtrent de seksuele gevolgen van een prostaatkankerbehandeling kan de ondersteuning van koppels bemoeilijken. Verder kan de communicatiestrategie de seksuele relatie na een pros- taatkankerbehandeling beïnvloeden. Om die reden is het belangrijk om de communicatiestrategieën van het koppel in kaart te brengen en aan te pakken. Hierbij maken de meeste koppels geen onderscheid tussen communicatiestra- tegieën omtrent seksualiteit en omtrent intimiteit.

Doel: Wanneer een koppel geconfronteerd wordt met kanker, is de verandering in de seksuele relatie vaak één van de grootste uitdagingen, zowel voor de partner als voor de patiënt. Er is behoefte aan een theoretisch, empirisch model voor het in kaart brengen van het omgaan met de seksuele veranderingen door het koppel.                                  Methodiek: We presenteren een overzicht van bevindingen uit zestien wetenschappelijke artikelen met een kwalitatieve methodologie. We gebruikten de methodologie van de meta-etnografie om de artikelen te selecteren, analyseren en synthetiseren.                                                                                                                                                            Resultaten: We vonden dat er in de artikelen op drie verschillende mogelijke manieren gekeken werd naar het omgaan met seksualiteit bij kanker, telkens met een ander theoretisch accent: (1) als een rouwproces waarbij seksuele verandering wordt gezien als een verlieservaring; (2) als een cognitief herstructureringsproces waar de focus vooral ligt op de sociaal-culturele invloeden op de seksualiteitsbeleving van het koppel, en (3) als een revalidatieproces waarbij de seksuele veranderingen vooral gezien worden als lichamelijke disfuncties die dienen te worden ‘genezen’. Elk van deze benaderingen heeft zijn kansen en uitdagingen voor de praktijk.                                      Conclusie: Een betere kennis van deze drie processen zou zorgverleners in de oncologische setting kunnen helpen om koppels die worstelen met hun seksualiteit beter te begrijpen en te begeleiden.