Regelmatig consulteren mannen die ontevreden zijn over het uiterlijk van hun penis een uroloog of plastisch chirurg met het verzoek tot correctieve chirurgie. Soms is er daarbij sprake van een dusdanig ernstige mate van lijden onder het feitelijke uiterlijk van de niet of nauwelijks afwijkende penis, dat er sprake is van een stoornis van de lichaamsbeleving (BDD; naar het Engelse body dysmorphic disorder). BDD is een psychiatrisch ziektebeeld waarbij de patiënt gepreoccupeerd is met een vermeende onvolkomenheid van het uiterlijk. Omdat een chirurgische behandeling van BDD teleurstellende resultaten lijkt te hebben, ontwikkelden wij een genitale BDD-vragenlijst met als doel de snijdende specialist te helpen bij de herkenning van BDD bij mannen die ontevreden zijn over het uiterlijk van hun penis. Op basis van een literatuurstudie werden 34 vragen gedefinieerd en voorgelegd aan vier mannen (waarvan twee met een psychiatrisch bevestigde genitale BDD) ter beoordeling van hun relevantie en tweemaal aan 18 gezonde mannen om de interne consistentie en de reproduceerbaarheid te toetsen. Door het geringe aantal onderzochte patiënten en controlepersonen kunnen (nog) geen uitspraken gedaan worden over de betrouwbaarheid en validiteit van de vragenlijst. De resultaten van de twee mannen met psychiatrisch bevestigde genitale BDD laten zien dat de vragenlijst de klachten van de patiënten omvat en dat de lijst gebruiksvriendelijk en overzichtelijk is. Er is een eerste goede stap gezet in de testontwikkeling.

Beschouwing.

Onder invloed van cultuur, media en marketing wendt een toenemend aantal mannen zich tot professionals in verband met onzekerheden over het uiterlijk en de functie van hun penis. Het gaat hier om zowel mannen met een ware micropenis (penislengte <7,5cm in erectie) als mannen met een hulpvraag bij een normale of zelfs bovengemiddelde penislengte. Ondanks de toenemende hulpvraag bestaan er geen uniforme richtlijnen en wordt er een groot aantal indicaties, chirurgische technieken en uitkomstmaten in de literatuur beschreven. In dit artikel wordt de bestaande literatuur rondom de behandelmogelijkheden bij mannen met een normale penislengte beschouwd en worden adviezen gegeven voor patiëntselectie en behandelkeuze.
Hoewel een ware micropenis als enige operatie-indicatie gezien wordt, vindt het grootste deel van de penisoperaties plaats bij mannen met een normale penislengte en een sterke wens of symptoomlast. Ligamentchirurgie is de best onderzochte chirurgische interventie bij patiënten met genitale BDD. Hoewel de gemiddelde lengtetoename significant is (2-4 cm), zijn de beschreven post-operatieve tevredenheidspercentages laag (27-33%). Het lijkt daarom realistisch -mede vanwege de potentiële complicaties- om operatieve interventies te beperken tot de groep waarbij op basis van pre-operatieve patiëntkenmerken redelijkerwijs aangenomen kan worden dat post-operatieve winst, zowel lengte als tevredenheid, verwacht kan worden. Psychoseksuele behandeling daarentegen, is zeer effectief gebleken en dient dan ook zo veel mogelijk de behandeling van eerste keuze te zijn.

Beschouwing.

Onzekerheden over uiterlijk en functie van de penis kunnen grote impact hebben op het zelfvertrouwen en functioneren van mannen. Zorgen om de penislengte zijn frequent voorkomend en beslaan een heterogene groep patiënten. In dit artikel wordt de bestaande literatuur rondom de hulpvraag penisverlenging bij mannen met een normale penislengte beschouwd en worden adviezen gegeven voor patiëntcounseling. Het grootste deel van de hulpvragers blijkt een normale penislengte te hebben. Vele van hen overschatten de normale penislengte en zijn relatief goed gerust te stellen, echter een groep patiënten volhardt na herhaaldelijke gesprekken en lijdt aan het short penis syndrome. Voor de effectiviteit van de behandeling, zowel psychologisch als chirurgisch, is het van belang om een zo volledig mogelijk beeld van patiënt en zijn hulpvraag te verkrijgen.